MALİYE YAPAY ZEKA İLE DİKKAT ÇEKTİ: 578 MİLYAR LİRALIK İŞLEM “RİSKLİ” BULUNDU
Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Vergi Denetim Kurulu (VDK), sahte belgeyle mücadele kapsamında devreye aldığı yapay zeka destekli KURGAN sistemi ile son iki yılda 578 milyar liralık alım-satım işlemini “riskli işlem” olarak tespit etti.
KURGAN NASIL İŞLİYOR?
KURGAN Sistemi, cari veriler ışığında işlemleri tarıyor ve işlem hacmi yüksek olanlar arasından risk sinyali verenleri ayıklıyor. Sadece “tüm işlemleri” değil, yalnızca yüksek risk kriterlerine uyanları analiz ediyor.
Yapılan incelemelere göre:
-
2023 yılında 8.753 satıcı ve 35.901 alıcının katıldığı yaklaşık 190 milyar liralık işlem riskli bulundu
-
2024 yılında ise 11.530 satıcı ve 52.557 alıcının yer aldığı yaklaşık 389 milyar liralık işlem risk sınırına takıldı
-
Bu veriler birleştirildiğinde toplamda 17.373 satıcı ile 77.834 alıcının taraf olduğu 578 milyar liralık işlem, sistem tarafından riskli olarak işaretlendi
MÜKELLEFLERE BİLGİ TALEBİ GÖNDERİLİYOR
Riskli işlemler tespit edilen alıcı mükelleflere bilgilendirme yazıları gönderilmeye başlandı. Bugüne kadar bu kapsamdaki süreçle yaklaşık 70 binin üzerinde yazı alıcılara ulaştırıldı.
Ayrıca satıcılar da inceleme altına alındı. Gelen cevaplar ve beyanlar doğrultusunda işlemler ya kapatılacak ya da derinlemesine soruşturma başlatılabilecek.
“SUÇLAMAYA DAYANMAZ” İBARESİ
KURGAN sistemiyle işaretlenen işlemler otomatik olarak suçlama anlamına gelmiyor. Yapay zeka yalnızca “risk taşıma potansiyeli” bulunan hareketleri ön plana çıkarıyor. Mükellefler, delillerini sunarak kayıtlarını düzeltme imkânına sahip.
Mali müşavirlere de gönderilen bilgilendirme yazıları, bir baskı aracı değil rehberlik amacıyla hazırlandı.
BAKAN ŞİMŞEK’İN AÇIKLAMALARI
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sistemin amacının cezalandırmak değil mükellefleri uyarıp gönüllü uyuma teşvik etmek olduğunu vurguladı. Şimşek, “Gerçek işlemlerde bulunan mükelleflerin hakları korunuyor, endişe edecek bir durum yok” dedi.
NE DEĞİŞECEK?
-
Riskli bulunan işlemler detaylı denetime tabi tutulacak
-
Soruşturma süreçleri alıcı ve satıcının cevaplarıyla şekillenecek
-
Mevcut tespitler, kayıt dışı faaliyetlerle mücadelede yeni bir dönemi başlatabilir
-
Kayıtlarını düzeltmek isteyen mükelleflere fırsat tanınacak