Özbekistan Cumhurbaşkanı: Orta Asya Halkları Bölgesel Kimlik Hissiyle Birleşiyor
NEW Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, son dönemde Orta Asya halklarının bölgesel kimlik duygusuyla birleştiğini ve bu duygunun giderek güçlendiğini belirtti.
Mirziyoyev, New York'taki Birleşmiş Milletler (BM) 78. Genel Kurulu'ndaki hitabında, Orta Asya'daki işbirliğinin geliştirilmesinin önemine dikkati çekti.
Orta Asya'nın son yıllarda iyi komşuluk, istikrar, karşılıklı işbirliği ve kalkınma yolunda ilerlediğini dile getiren Mirziyoyev, ortak çabalar sayesinde ülkesinin tüm komşularıyla sınır, ulaşım koridorları ve su kullanımı sorunlarını aştığını söyledi.
Mirziyoyev, bölge ülkeleri arasında karşılıklı ticaretin 2,5 kattan fazla, ortak girişimlerin sayısının ise 5 kat arttığını vurgulayarak, "Orta Asya bölgesi ekonomik kalkınmanın merkezi, Doğu ile Batı'yı, Kuzey ile Güney'i birbirine bağlayan bir ulaşım ve iletişim köprüsü haline geldi ve ona olan ilgi her geçen gün artıyor." dedi.
Orta Asya'nın dünyaya açık olmasının, bölgenin güvenliğini ve istikrarlı kalkınmasını sağlayacak en önemli koşul haline geldiğini kaydeden Mirziyoyev, "Orta Asya halkları bölgesel kimlik duygusuyla birleşmekte ve bu duygu giderek güçlenmektedir. Sadece tarihimiz değil, geleceğimiz, menfaatlerimiz de aynı ve ortaktır. Bölgesel işbirliğimizi genişletmekten başka seçeneğimiz yok ve olamaz." diye konuştu.
Orta Asya'nın uluslararası toplumun da desteğiyle birlik yolunda ilerlemeyi sürdüreceğinden emin olduğunu anlatan Mirziyoyev, "Orta Asya'nın barışçıl ve müreffeh bir bölgeye dönüştürülmesi Özbekistan'ın dış politikasının öncelikli hedefi olmaya devam edecektir." ifadesini kullandı.
"Orta Asya iklim değişikliği ve çevre kirliliği sorunlarıyla karşı karşıya"
Mirziyoyev, Orta Asya'nın iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik kaybı ve çevre kirliliği gibi sorunlarla karşı karşıya olduğunu da belirterek, "Kurumakta olan Aral Gölü faciasıyla karmaşık koşullarda mücadeleye devam eden Orta Asya, iklim değişikliği karşısında en savunmasız bölgelerden biri haline geldi." dedi.
Mirziyoyev, ülkesinin küresel sorun haline gelen Aral Gölü felaketi sonuçlarının ortadan kaldırılması için elinden geleni yaptığını vurgulayarak, bu çerçevede gölün kuruyan tabanında, kuraklığa dayanıklı bitkilerin dikildiği 1,7 milyon hektar yeşil alan oluşturulduğunu söyledi. Mirziyoyev, bu çabaların sürdürülebilmesi için uluslararası toplumun desteğine ihtiyaçları olduğunu kaydetti.
Son 30 yılda bölgedeki hava sıcaklığının 1,5 derece arttığını ve bunun ortalama küresel ısınmanın iki katını oluşturduğunu aktaran Mirziyoyev, son yıllarda bölgedeki buzulların toplam alanının yaklaşık üçte birinin erdiğini, bu eğilimin sürmesi durumunda bölgeyi sulayan Amuderya ve Siriderya nehirlerinin gelecek 20 yılda yüzde 15 azalabileceğini dile getirdi.
Mirziyoyev, zamanında etkili önlemlerin alınmaması halinde bu sorunların sonuçlarının bölgenin sosyoekonomik istikrarını ciddi şekilde etkileyeceğini kaydederek, bu çerçevede "Orta Asya İklim Diyalogu" oluşturulmasını, BM Genel Kurulu'nun "Küresel iklim tehditleri karşısında Orta Asya: Ortak refah için dayanışma" kararının kabul edilmesini ve bununla ilgili 2024'te Semerkant'ta uluslararası iklim forumu düzenlenmesini önerdi.
Son dönemde bazı ülkelerde gözlemlenen dini hoşgörüsüzlük ve İslamofobi vakalarına izin verilememesi gerektiğini belirten Mirziyoyev, dinler arası hoşgörü ve dayanışma fikirlerini küresel ölçekte yaygınlaştırmak amacıyla, Özbekistan'da UNESCO'nun himayesinde uluslararası dinler arası diyalog ve hoşgörü merkezi kurulmasını ve gelecek yıl ülkede "İslam-Barış ve İyilik Dini" konulu uluslararası konferans düzenlenmesini teklif etti.