Can Şişman / Milliyet.com.tr – Gençler arasındaki en popüler dijital platformlardan Twitch son günlerde hack’lenme ve para toplama iddialarıyla gündeme geldi. Önce platformdaki yayıncıların ne kadar para kazandıkları bir hack’lenme olayı ile sızdırıldı, daha sonra kist ameliyatı olacağını söyleyip canlı yayında bağış toplayan Didem Şener’in topladığı paralarla göğüslerine silikon taktırdığı ortaya çıktı. Yaşanan gelişmeler üzerine bu mecraya dair birçok kişinin aklında soru işareti oluştu.

Peki, Twitch’e son dönemde neler oluyor? Son dönemde ortaya atılan iddialar yüzünden Twitch prestij kaybına uğradı mı? Twitch’te dolandırılmamak için nelere dikkat edilmeli, Türk kullanıcılar hangi hareketleri asla yapmamalı? Konuyu Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan ve Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Derneği (SODİMER) Başkanı Prof. Dr. Levent Eraslan ile konuştuk.

‘İTİBAR KAYBINA UĞRADI’

Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, Twitch’in bir itibar kaybına uğradığını savundu. Platformun kötü niyeti ayırt edebilecek bir algoritmasının bulunmadığına dikkat çeken Demircan, “Kötü niyette kullanım yapay zeka teknolojileri ile tamamen olmasa da aslında tespit edilecek bir durum” dedi. Türkiye için gündeme gelen bu konunun Twitch kullanan diğer ülkeleri de harekete geçireceğini söyleyen Demircan, “Hack’lenme haberlerinden sonra bu tarz bir para akışının platform üzerinden gerçekleştirilmiş olması ilerleyen günlerde onların başını ciddi şekilde ağrıtacak gibi gözüküyor” dedi.

‘BÜYÜK SIKINTILARA SEBEP OLACAK’

Doç. Dr. Ali Murat Kırık da verilerle Twitch’in Z kuşağına hitap ettiğini ancak son dönemde işlerin bu platform için çok da iyiye gitmediğini belirtti. Kırık’ın aktardığı bilgilere göre Twitch geçen yıl itibarıyla 3.8 milyondan fazla yayıncıyla günlük 15 milyondan fazla aktif kullanıcıya sahip. Platform, özellikle çocukların ve gençlerin ilgi gösterdiği yeni nesil bir yayın mecrası. Kırık, şunları söyledi: “Twitch için son dönemler pek de iyi geçmedi. Öncelikle hacker’lar tarafından 125 GB’lık verinin sızdırılması ve tüm kamuoyu ile paylaşılması bir güven sorunu doğurdu. Yayıncıların bağışlardan kazandıkları ise başka bir skandalın patlak vermesine sebep oldu.”

Kırık, 2 bin 400 Türk yayıncı üzerinden tam 9.8 milyon dolara yakın paranın aklandığının ortaya çıktığını söyledi. Doç. Dr. Ali Murat Kırık, Twitch’in bu iddialarına yönelik harekete geçildiğini duyurmasını önemli bulsa da bu açıklamanın çok gecikilmiş olduğunu vurguladı. “Bu tip olayların kullanıcılardan saklanması ve skandalların patlak vermesinden sonra kamuoyu ile paylaşılması kullanıcılar tarafından hoş karşılanmama ve güven kaybı gibi sorunlara neden olmakta” diyen Kırık, tıpkı Demircan gibi Twitch’in büyük bir güven ve prestij kaybına uğradığını düşünüyor. Platformdaki yayıncıların geleceğinin tehlikeye girdiğini söyleyen Kırık, şunları ekledi: “Bazı yayıncıların bu iddiaları doğrulaması ne yazık ki bundan sonraki süreçte bağışlar ve yayıncıların desteklenmesi noktasında büyük sıkıntılara sebep olacak.”

YOLUN SONUNA GELİNDİ Mİ?

Gerek Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan gerekse Doç. Dr. Ali Murat Kırık, Twitch’in önemli bir prestij kaybına uğradığını söyledi. Peki Twitch için ‘Yolun sonuna gelindi’ yorumunda bulunabilir miyiz? Yoksa böyle bir ‘final’ için henüz erken mi? Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, iddiaların Twitch’in geleceğini tehlikeye attığını kabul ediyor. Ancak Demircan’a göre ‘yolun sonuna gelindi’ demek doğru değil. “Yolun sonunu platforma gösterecek olan şey yaptıkları incelemenin derinliği ve alınan önlemlerin ciddiliği olacak” diyen Demircan, art niyetli tavırlara her platformda rastlanabileceğine dikkat çekti. Demircan, “Art niyetli tutumların ne kadar hızlı tespit edildiği ya da ne kadar radikal kararlar alındığı önem teşkil edecek” dedi.

‘RAKİPLERİNE GÖRE BİR ADIM ÖNDE’

Doç. Dr. Ali Murat Kırık da tıpkı Demircan gibi Twitch için henüz yolun sonuna gelinmediği görüşünde. Kırık, açıklama yapmakta geç kalınsa dahi hâlâ geniş bir kesimin Twitch’e büyük bir ilgisinin olduğunun altını çizdi. Kırık da tıpkı Demircan gibi atılacak adımların önemine dikkat çekerek verilecek cezalara vurgu yaptı. “Atılacak adımlar ve para aklayan kullanıcıların alacağı cezalarda Twitch’in tutumu önemli” diyen Kırık, genelde çocukların ve gençlerin bu platforma ilgi göstermesinin Twitch’i rakiplerine göre bir adım öne taşıdığı görüşünde. Bu tip skandalların diğer sosyal medya mecralarında da karşımıza çıkmasından ötürü insanlarda bu tip durumlara yönelik bir bağışıklık durumunun oluştuğuna dikkat çeken Kırık, “İtibar sarsılmasının telafi edilmesi doğru ve yerinde adımlarla mümkün olabilecek. Tabii Twitch’in atacağı adımları görmemiz de önemli” diye konuştu.

YOUTUBE’UN İŞİNE YARAR MI?

Twitch’te yaşananlardan doğru platformdaki yayıncılardan da çeşitli rahatsızlıklar paylaşılmaya başlandı. Bazı popüler yayıncılar Twitch’ten ayrıldıklarını açıkladılar. Peki Twitch’teki bu skandal diğer sosyal medya mecralarına doğru bir kayma yaratır mı? Örneğin bir Twitch yayıncısını artık sadece Youtube’da görebilir miyiz? Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, Twitch’te yaşanan bu durumun Youtube’a doğru bir kayma yaratacağı görüşünde.

Demircan, şunları söyledi: “Twitch’te yaşanan bu durum, Youtube’a doğru bir kayma yaratacaktır ama bu kullanım ile ilgili değil, para aklanması ya da çalıntı kredi kartlarının kullanılmasının devamı şeklinde olacaktır.” Demircan’a göre diğer sosyal medya platformları da Twitch’teki hadiseden önemli dersler çıkartmalı ve konu ile ilgili ek önlem almalı. Demircan, ödül ve para kavramlarının bütün sosyal medya mecralarında karşımıza çıktığını, ödül ve para verilmesinin her mecra tarafından desteklendiğine dikkat çekti.

‘DAHA BÜYÜK SKANDALLAR YAŞAYAN MECRALAR…’

Doç. Dr. Ali Murat Kırık ise her sosyal medya mecrasının farklı bir hedef kitlesine sahip olduğunu söyledi. “Bir TikTok ile Youtube severi tek potada eritmek günümüzde son derece zor. İnsanların mecraları takibinde yayıncıların da yoğun bir etkisi var” diyen Kırık, kolay kolay radikal bir dönüşüm yaşanmayacağını şöyle ifade etti: “Bir yayıncı Twitch’e kızar ve oradan ayrılıp Youtube’a geçerse elbette o yayıncıyı sevenler de o mecraya akın edecektir. Ancak bu ve benzeri olaylar radikal dönüşümlere kolay kolay yol açmaz.” Sosyal medya kullanıcılarının mecralar yönelik eğilimlerinin sadece birkaç olayla değişmeyeceğini vurgulayan Kırık, “Daha büyük skandallar, veri ihlalleri yaşayan mecralardaki güven sarsıntıları alternatif aramaya itmekte ama Twitch’in doğrudan müdahil olmadığı bu durum, büyük sarsıntılara yol açabilecek düzeyde değil” dedi.

HANGİ ADIMLAR ATILMALI?

Son dönemde yaşanan olaylara yönelik mücadelede Twitch hangi adımları atmalı? Twitch’ten küresel çapta radikal kararlar gelebilir mi? Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, bu platformun para akışı için kullanılabilmesinin öngörülememiş olabileceğine dikkat çekti. Twitch’in kaderinin bu şirketin alacağı kararların kalitesine bağlı olduğunu belirten Demircan, Anonim Bit’lere yönelik şunları söyledi:

“Belirli bir meblağ üzerinde alınan Anonim Bit’ler için paranın yasallığını gösteren belge talep ediyor olmaları ya da kullanıcıların kredi kartları ile Anonim Bit alırken kredi kartının üzerinde üye olduğu platforma kaydettirdiği adı ve soyadı ile aynı olması, ya da en azından soyadının aynı olması ile ilgili bir kontrol getirmeleri, yüklü miktarda kara paranın sistemlerine transfer olurken sorgulanmasını ve aynı zamanda çalıntı kredi kart bilgileri ile Anonim Bit alınmasının önüne geçecek.”

‘YAPAY ZEKANIN KULLANILMASI…’

“Dünyada yapay zeka algoritmaları dijital mecraların hemen hemen her noktasında kullanılmaya başlandı” diyen Doç. Dr. Ali Murat Kırık, para akışı hadisesinin üzerinde mutlaka durulması gerektiğini söyledi. Twitch’in sadece Türkiye’yi değil tüm dünyayı ilgilendiren bu meseleyi her açıdan mercek altına alması gerektiğini söyleyen Kırık, “Şikâyetleri değerlendirmesi ve yayıncıların elde ettiği tüm gelirleri yerel mahkemeler istediği takdirde döküm olarak sunması son derece önemli” dedi. Abone sayısı çok olmayan bir yayıncının bir anda yüksek miktarlarda bit bağışı almasının ciddi anlamda düşünülmesi gereken bir konu olduğuna dikkat çeken Kırık, şunları ekledi: “İnceleme esnasında yapay zekanın kullanılması son derece yerinde adımlar atılmasını sağlayacak.”

DOLANDIRILMAMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

Twitch’te yaşananlar bu mecrada güven problemi ortaya doğurdu. Peki, Twitch’te dolandırılmamak için nelere dikkat edilmeli? Özellikle Türk kullanıcılar hangi adımları izlemeli? Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, Twitch ve ödül para hediyesi uygulamasını barındıran sistemlerde alenen para isteyen kişilerin çok iyi analiz edilmesi gerektiğini söyledi. “Konunun içerisinde para olması bu tarz platformlarda maalesef dolandırıcıları harekete geçiriyor” diyen Demircan’a göre para talebinde bulunan kişi ya da hesaplar çok iyi incelenmeli, farklı sosyal medya platformlarındaki hesapları incelenerek talepleri ile ilgili gerçeklik çok iyi araştırılmalı.

Bir sağlık problemi nedeniyle bağış toplayanların arayışlarının farklı platformlarda da sürdüğüne dikkat çeken Demircan, şöyle devam etti: “Bağışlar valilik izinlerine tabi durumlardır. Talep edilen bağışların valilik iznine tabi olup olmadığı mutlaka kontrol edilmeli.”

BU UYARILARA DİKKAT!

Bir kanalın görüntüleme sayısını yapay olarak şişiriyor olmasının Twitch’te dönem dönem karşılaşılan bir durum olduğunu söyleyen Doç. Dr. Ali Murat Kırık ise kredi kartı yerine limitli sanal kartlar kullanılması gerektiğini söyledi. Kırık, kullanıcıları şu sözlerle uyardı: “Kredi kartı kullanmak yerine limitli sanal kartlar kullanarak sitelere giriş yapmak son derece önemli. Web sitesinin SSL (internete bağlandığınız web tarayıcılarının ve bağlanmak istediğiniz sunucunun birlikte kullandığı bir teknoloji) kullanıp kullanmadığından emin değilseniz güvenli olmayan genel WiFi ağlarını kullanırken asla kredi kartı numaranızı girmeyin.”

Oluşturulan her çevrimiçi hesap için güçlü parolalar oluşturmanın çok önemli olduğunu belirten Kırık, büyük harf, küçük harf, özel karakter ve sayı kullanılmasına özellikle dikkat çekti.”Web tarayıcıları genellikle kredi kartı bilgilerinizi sizin için saklar. Ekstra dikkatli olmak istiyorsanız bu özelliği kullanmayın” diyen Kırık, önemli uyarılarına şu sözlerle devam etti: “Kartınızdaki olası sahtekarlıklardan telefon, metin ya da e-posta yoluyla haberdar olmak için hesap uyarılarını açmalısınız. Diğer şüpheli etkinliklere ek olarak yetkisiz ödemeleri algılamak için uyarılar alabilirsiniz. Bir web sitesi bilgilerinizi saklamak isteyip istemediğinizi sorarsa ‘Hayır’ deyin. Kredi kartı bilgilerinizi bilgisayarınızda otomatik doldurmada saklamaktan da mutlaka kaçınmalısınız.”

‘BEKLENENDEN DAHA BÜYÜK BİR PLATFORMA DÖNÜŞTÜ’

Konuya ilişkin görüşüne başvurduğumuz bir diğer isim olan Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Derneği (SODİMER) Başkanı Prof. Dr. Levent Eraslan da Twitch’in başlangıçta video oyunları ve oyuncularını hedef kitle olarak belirlediğini, ancak günümüzde beklenenden çok daha büyük kitlelerin kullanımına açık hale gelen bir platforma dönüştüğüne dikkat çekti.

Son dönemde politikacıların bile popüler yayıncıların programlarına konuk olduğunu hatırlatan Eraslan, Twitch’in diğer uygulamalara göre çok daha kolay yolla para kazanılan bir mecra olduğunu şu sözlerle özetledi: “Kanal abonelikleri, reklamlar ve sponsor bulmanın yanı sıra kanal sahipleri bağış toplayarak da para kazanabiliyorlar. Kanal sahipleri 5 bin aboneye ulaşmak, günde 6 saat yayın yapmak gibi koşulları sağladıktan sonra izleyiciler yayıncıya bit göndererek bağış yapabiliyor. Bitler, izleyicilerin yayınlarınızda sohbet içinde etkileşim yapabilmek için satın aldıkları ve doğrudan yayıncıları destekleyebildikleri sanal bir ürün. Daha açıklayıcı bir şekilde anlatmak gerekirse, izleyiciler, sizin yayınladığınız videoları veya yaptığınız başka bir şeyi beğeniyorsa size bağışta bulunabiliyor.”

‘ÖNEMLİ BİR KİTLEYİ KAYBEDECEK’

Tıpkı Demircan ve Kırık gibi son yaşanan hadiselerden ötürü Twitch’te önemli bir güven sorununun yaşandığına dikkat çeken Prof. Dr. Levent Eraslan, kullanıcıların çok daha fazla dikkatli olması gerektiğini söyledi. Dünyada ve Türkiye’de birçok sosyal ağ platformunun güvenlik ve gizlilik sorunlarıyla gündeme geldiğini hatırlatan Eraslan, “Ancak bu gibi durumların kullanıcıların tamamen platformdan çekilmesine neden olduğuna daha önce tanık olmadık” dedi. Son yaşanan olaylardan sonra Twitch’in belirli bir izleyici kitlesini kaybedeceğinin beklendiğini söyleyen Eraslan, uygulamayı kullanmaya devam edecek izleyici ve yayıncıların artık çok daha dikkatli olmaları gerektiğini belirtti.

Prof. Dr. Eraslan’ın Twitch’e yönelik bir tavsiyesi de var. Eraslan, “Twitch özellikle editoryal sistemini güçlendirerek hem yayın içeriklerini hem de nakit akışını kontrol ederek özellikle gerçek kişilerin varlığı ve tespitine dönük şeffaf bir ekonomik ağ yaratmalı, ayrıca belirli bir limitte nakit kullanımı standardı oluşturmalı.” Z kuşağının ilk tercihlerinden olan Twitch’in bu prestij kaybından sonra eski popülaritesini yakalayıp yakalayamayacağını ise zaman gösterecek…