Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Zühtü Arslan, Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen “Anayasa Yargısı: Herkes İçin Onur, Özgürlük ve Adalet” konferansına katıldı.
Anayasa Mahkemesinden yapılan açıklamaya göre Arslan, konferansta “Etkili Bir Anayasa Yargısı İçin Şartlar: Türkiye Tecrübesinden Çıkarılan Dersler” başlıklı konuşma yaptı.
Konuşmasında insan topluluklarının ortaya çıkışından bu yana çözülmesi gereken temel sorunun yöneticilerin mutlak iktidarının nasıl etkin şekilde sınırlandırılacağı olduğunu belirten Arslan, anayasacılığın ve anayasal adalet düşüncesinin bireylerin hak ve özgürlüklerini korumak amacıyla iktidarın sınırlandırılması sorununa verilen bir tepki olarak ortaya çıktığını anlattı.
Anayasa mahkemelerinin veya yüksek mahkemelerin varlığının tek başına temel hak ve özgürlüklerin korunması için yeterli olmadığını ifade eden Arslan, şunları söyledi:
“Etkili ve işlevsel bir anayasa yargısı harici ve dahili şartların gerçekleşmesine bağlıdır. Harici şart, anayasal sisteme kuvvetler ayrılığı ilkesinin hakim olmasıdır. Bu ilke yasama, yürütme ve yargı erklerinin farklı ellerde toplanmaması durumunda hak ve özgürlükleri korumanın imkansız olacağı fikrine dayanmaktadır. Etkili bir anayasa yargısının dahili şartı ise anayasa mahkemelerinin hak eksenli paradigmayı benimsemeleridir.”
Bireysel başvuru mekanizmasının kabul edilmesiyle birlikte 2012’den itibaren Türk Anayasa Mahkemesinin laiklik dahil anayasal ilkeleri hak eksenli yaklaşımla yorumladığını ve uyguladığını bildiren Arslan, Türk mahkemelerinin tecrübelerinden çıkarılacak çok önemli dersler bulunduğunu, en önemli dersin de anayasa mahkemeleri ve yüksek mahkemelerin davaları karara bağlarken hak eksenli bir yaklaşımı benimsemeleri olduğunu vurguladı.
Konferansa Anayasa Mahkemesi Üyesi Rıdvan Güleç, Başraportör Şermin Birtane ve Raportör Onur Mercan da katıldı.